Nederlands fotomuseum krijgt gift van 38 miljoen en koopt pakhuis op katendrecht​

Het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam heeft maar liefst 38 miljoen euro als schenking gekregen. Met dat geld heeft het museum het Santos pakhuis op Katendrecht gekocht. De gift en de vastgoeddeal waren binnen anderhalve maand geregeld.

Het immense bedrag komt van Droom en Daad, de Rotterdamse stichting die jaarlijks miljoenen spendeert aan kunst en cultuur in de stad. Het museum en de stichting raakten met elkaar in gesprek en al snel is de deal rond: 38 miljoen voor de aankoop van pakhuis Santos en de verdere inrichting.

Negen verdiepingen
De verbouwing van het rijksmonument moet in september 2025 al klaar zijn. Santos krijgt negen verdiepingen, inclusief de kelder en nieuwe verdiepingen. Die zijn bedoeld voor tentoonstellingen, een depot met ruim 6 miljoen objecten, een fotoboekenwinkel en een bibliotheek. Op het dak komt een restaurant met schitterend uitzicht over de stad.

“Dit is onze lang gekoesterde droom: een markant, eigen gebouw om de fotografie te vieren, van amateur- tot kunstfotografie en alles daaromheen”, zegt museumdirecteur Birgit Donker.

Het Nederlands Fotomuseum zit nu in het gebouw Las Palmas op de Kop van Zuid, maar daar worden de huisvestingskosten steeds moeilijker te betalen. Donker was daarom al ruim twee jaar op zoek naar een nieuwe locatie.

Verhuizen of nieuwbouw
“Onze huur is in januari met 14,5 procent gestegen. We zijn nu 1,7 miljoen euro per jaar kwijt aan huisvesting. Over een paar jaar zou het eenderde van ons totale budget opslokken. Het gebouw wisselt om de paar jaar van eigenaar. Ze zijn allemaal uit op maximale winst”, vertelt ze tegen de krant.

Een van de opties was het museum te verkassen naar een andere stad. Ook is nagedacht over nieuwbouw in de Merwe-Vierhavens (M4H) in Rotterdam-West. Dat wordt nu Santos en dat kwam niet zomaar tot stand.

In het pakhuis werden van 1903 koffie en andere specerijen opgeslagen, verscheept vanuit de Braziliaanse stad Santos. Sinds de jaren 50 staat het pand leeg, al zou het tussendoor nog wel hebben gediend als munitiedepot van het leger. In 2021 kondigt een Duits bedrijf aan het gebouw onder handen te willen nemen. Als Monumentenzorg akkoord is, start een omvangrijke restauratie en verbouwing.

Rotterdam
Dat had begin 2024 klaar moeten zijn, maar het Duitse bedrijf krijgt de klus niet rond. De kosten en baten waren uit balans geraakt. En dan komt stichting Droom en Daad in beeld, want die krijgen dit te horen. Doordat de stichting en het museum al een tijd met elkaar in gesprek waren over de toekomst, is de deal voor het Santos-pakhuis snel rond.

Volgens Wim Pijbes, directeur van Droom en Daad, is het goed dat het museum binnen de stadsgrenzen van Rotterdam blijft: “Een belangrijk rijksmonument blijft nu behouden als publieke culturele bestemming.” Hij zegt ook dat dit een ‘droomscenario’ voor het museum is, want de restauratie die door het Duitse bedrijf was begonnen, past precies binnen het plaatje van het museum: “Ze krijgen een pand dat al voor 99 procent geschikt is”, zegt Pijbes.

De voorwaarde die Droom en Daad stelde voordat het 38 miljoen euro bijschreef op de rekening van het Nederlands Fotomuseum was dat ze in Rotterdam zouden blijven.

De bouw van het hotel is reeds in volle gang en naar verwachting zal het halverwege 2025 onder de merknaam Eurostars openen.